Là địa phương có lợi thế so sánh về khí hậu, thổ nhưỡng, phù hợp để phát triển nền nông nghiệp công nghệ cao, với nhiều loại nông sản giá trị, Lâm Đồng đã và đang quan tâm đầu tư xây dựng, phát triển thương hiệu cho các đặc sản địa phương. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều khó khăn trên hành trình làm lan tỏa những thương hiệu này...
Mới là giấy khai sinh
Hiện Lâm Đồng có 16 nhãn hiệu, chủ yếu là nông sản đã được đăng ký bảo hộ (tám nhãn hiệu chứng nhận, tám nhãn hiệu tập thể), như: Rau Đà Lạt, Hoa Đà Lạt, Trà BLao, Cà-phê Di Linh, Dứa Cayenne Đơn Dương, Bánh tráng Lạc Lâm, Chuối La Ba, Rượu cần Lang Biang... Và theo quyết định của UBND tỉnh Lâm Đồng về việc Phê duyệt kế hoạch phát triển thương hiệu cho các sản phẩm đặc trưng thế mạnh của tỉnh đến năm 2020, có 17 sản phẩm khác cũng đã được gọi tên, để tiến hành đăng ký bảo hộ dưới dạng nhãn hiệu chứng nhận.
Theo Luật Sở hữu trí tuệ, việc bảo hộ thương hiệu được thể hiện cụ thể dưới khái niệm nhãn hiệu. Do đó, phát triển thương hiệu phải là việc đầu tư trên cả khía cạnh thương mại và pháp lý. Khi tổ chức, cá nhân được cấp quyền sử dụng nhãn hiệu, không đồng nghĩa với việc người tiêu dùng đồng ý với chất lượng sản phẩm. Đó mới chỉ là giấy khai sinh, quan trọng là nuôi dưỡng, phát triển như thế nào, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến đầu tư, thương mại và du lịch Lâm Đồng Vũ Văn Tư cho hay.
Chúng tôi về xã Lạc Lâm, huyện Đơn Dương, Lâm Đồng trong chiều phai nắng. Những công đoạn sản xuất bánh tráng ở đây cũng đã hoàn tất. Anh Nguyễn Hoài Minh, Tổ hợp tác sản xuất bánh tráng Lạc Lâm thổ lộ: Làm bánh tráng là nghề gia truyền của những người con Bắc Ninh. Bởi thế, nên bánh tráng Lạc Lâm có vị riêng, hấp dẫn người tiêu dùng. Tổ sản xuất có năm hộ, đều là người bà con. Thời tiết thuận lợi, mỗi ngày, mỗi hộ làm được hơn 1.500 cái. Tất cả đều được bỏ mối. Nhìn xấp bánh tráng được buộc dây kỹ càng, chuẩn bị đưa ra thị trường, không một thông tin xuất xứ, biết tôi thắc mắc, anh Minh nói: Bánh tráng Lạc Lâm đã được cấp nhãn hiệu tập thể. Nhưng làm thủ công, đáp ứng từng đấy mối thôi, dán nhãn làm gì?. Phó Chủ tịch UBND xã Lạc Lâm Trương Quang Kiên bộc bạch: Chúng tôi cũng có kế hoạch phát triển thị trường, nhưng nông hộ chưa mặn mà, chủ yếu cung cấp hàng theo uy tín. Xưa nay vậy rồi, giờ chuyển đổi cách làm rất khó khăn.
Ảnh minh họa
Theo nhiều chuyên gia, trong các nhãn hiệu đã được đăng ký bảo hộ tại Lâm Đồng, Rau Đà Lạt và Hoa Đà Lạt là hai nhãn hiệu chứng nhận được đánh giá triển khai có hiệu quả và khá xứng tầm. Hiện có 124 doanh nghiệp, hợp tác xã, trang trại và cá nhân được cấp quyền sử dụng hai nhãn hiệu này. Phó Trưởng phòng Kinh tế TP Đà Lạt Nguyễn Đình Thiện cho biết: Qua kiểm tra, các đơn vị triển khai khá tốt, nhiều đơn vị chủ động xin gia hạn sử dụng. Hằng năm, chúng tôi đều phối hợp mời các cơ sở được cấp giấy chứng nhận nhãn hiệu tham gia các đợt xúc tiến thương mại, quảng bá thương hiệu.
Tuy nhiên, ngược với con số được cấp quyền sử dụng, qua tìm hiểu, số doanh nghiệp, cá nhân dành sự quan tâm thật sự về giá trị thương hiệu còn khiêm tốn, do sự tác động của nhiều yếu tố. HTX Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Anh Đào (TP Đà Lạt), nổi tiếng với hơn 70 mặt hàng rau theo tiêu chuẩn VietGAP, mỗi năm cung cấp phần lớn cho các siêu thị, xuất khẩu hơn 40 nghìn tấn rau. Bà Nguyễn Thị Ánh Tuyết, Trưởng phòng Kinh doanh HTX thừa nhận: Dán nhãn Rau Đà Lạt lên sản phẩm đang là khâu yếu của HTX. Chúng tôi đang nghiên cứu quy trình đóng gói của châu Âu, hứa hẹn sẽ khắc phục được hạn chế đáng tiếc này.
Những năm qua, thương hiệu Rau ông Khẩn (Mai Văn Khẩn, phường 12, TP Đà Lạt) đã vào các hệ thống siêu thị nổi tiếng trong nước, với sản lượng hơn 1,5 tấn mỗi ngày. Những ngày này, ông đang tất bật để xây dựng trung tâm giới thiệu sản phẩm, nhà xưởng đóng gói, nâng cao giá trị gia tăng sản phẩm. Ông bảo: Tem, nhãn Rau Đà Lạt đã có, nhưng đóng hàng kiểu truyền thống thì chưa thể dán được. Bởi thế, nên rau mình có tên, nhưng chưa có tuổi.
Đứng trên đỉnh núi Hòn Bồ nhìn xuống, Làng hoa Thái Phiên (phường 12, TP Đà Lạt) tựa như một khu công nghiệp, với những mái nhà kính trồng hoa trải dài như sóng biển. Việc sản xuất hoa công nghệ cao ở làng hoa đã đem lại hiệu quả kinh tế cao, thị trường tiêu thụ ngày càng rộng mở. Chủ tịch Hội Nông dân phường 12, TP Đà Lạt Hồ Ngọc Dinh thổ lộ: Làng hoa có hơn một nghìn hộ tham gia sản xuất, sản lượng hoa hằng năm khoảng 300 triệu cành. Mười hộ được cấp quyền sử dụng nhãn hiệu Hoa Đà Lạt, nhưng việc dán tem, nhãn thương hiệu, truy nguyên nguồn gốc xuất xứ sản phẩm, hầu như bà con chưa quan tâm...
Làm gì để lan tỏa?
Có thể nói, điểm xuất phát sản phẩm nông nghiệp Lâm Đồng rất tốt, trên nền nông nghiệp phát triển vượt bậc so với cả nước, với giá trị sản xuất đạt hơn 130 triệu đồng/ha/năm. Nhưng mới có một số sản phẩm phát huy được uy tín thương hiệu. Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lâm Đồng Nguyễn Văn Sơn: Chưa cần sử dụng nhãn hiệu, khi nói đến rau, hoa Đà Lạt người ta đã thích rồi. Vấn đề là cơ chế chính sách, cách quản lý, đầu tư chất lượng sản phẩm, xúc tiến thương mại và tư duy của nhà nông, doanh nghiệp. Nếu không, có thể sẽ trầm lắng như các nhãn hiệu Dứa Cayenne Đơn Dương, Trà Cầu Đất, Cà-phê Di Linh...
Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Lâm Đồng Lê Xuân Thám cho biết: Bước quan trọng là đã thực hiện các thủ tục pháp lý cần thiết cho các sản phẩm có thế mạnh tương đối của Lâm Đồng, nhưng làm thế nào để nó sống động, đi vào sản xuất của nông dân, đi dần vào thị trường, thị hiếu và tiềm thức người tiêu dùng... thì còn một chặng đường. Đó cũng là nhiệm vụ, thách thức không chỉ riêng ngành khoa học và công nghệ, để Lâm Đồng phát triển thương hiệu, sản phẩm có thể cạnh tranh, có giá trị trên thị trường, biến thương hiệu thành giá trị thương mại.
Quan trọng nhất, phải giữ uy tín cho chính doanh nghiệp, nông dân và cho địa phương bằng chất lượng sản phẩm - Giám đốc Trung tâm Xúc tiến đầu tư, thương mại và du lịch Lâm Đồng Vũ Văn Tư khẳng định. Trong ý thức người tiêu dùng, rau, hoa Đà Lạt là tốt nhất, nhưng vài thông tin, bằng chứng không tốt ra bên ngoài cũng sẽ ảnh hưởng đến sản phẩm, thương hiệu. Theo ông Vũ Văn Tư, mục đích đăng ký sở hữu trí tuệ là để bảo hộ. Nhưng phải chọn sản phẩm tiềm lực, có thể trở thành hàng hóa để xây dựng phát triển, không nên chạy theo số lượng. Đăng ký rồi thì phải nuôi dưỡng, Nhà nước hỗ trợ và tự thân đơn vị sử dụng nhãn hiệu cũng phải tự lớn lên. Phải cả hai phía mới đủ sức ra thị trường lớn.
Trước mắt, phải gỡ điểm nghẽn về hệ thống nhận diện sản phẩm, xây dựng quy chế quản lý sử dụng nhãn hiệu mang tính pháp quy; hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển thương hiệu; nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các bên liên quan, chủ nhãn hiệu và sự tiếp sức đồng bộ của cơ quan nhà nước trong chính sách đầu tư, ứng dụng khoa học - công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm, phát triển hệ thống phân phối, xây dựng hình ảnh thương hiệu bài bản và có trọng tâm, đăng ký bảo hộ nhãn hiệu ở nước ngoài với sản phẩm có ưu thế, tăng cường hoạt động xúc tiến thương mại, quảng bá...
Thương hiệu là tài sản lớn trong sân chơi quốc tế. Lâm Đồng đã có nhiều sản phẩm đi vào tâm trí người tiêu dùng, nhưng việc phát huy giá trị đang ở lưng chừng, kể cả doanh nghiệp và Nhà nước, cho nên cần sự tiếp sức..., Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Lâm Đồng Nguyễn Trúc Bồng Sơn nhận định. Chúng ta đã có bài học đắt giá về sở hữu trí tuệ, với thương hiệu Cà-phê Buôn Ma Thuột, Nước mắm Phú Quốc, Kẹo dừa Bến Tre... Rất cần sự vào cuộc đồng bộ của nhiều cơ quan chức năng, với nhận thức đúng và hành động phù hợp, mới có thể giúp một thương hiệu đứng vững và phát triển trong thời toàn cầu hóa.
BÀI VÀ ẢNH: MAI VĂN BẢO
Sưu tầm: Tân Hoa Mai
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét